Demir eksikliği hamilelik sürecinin öncesinde ve sonrasında da dahil olmak üzere neredeyse hamileliğin tüm evrelerinde birçok kadında rastlanan bir sıkıntıdır. Anne adaylarının birçoğunda hamilelik öncesi dönemden kalma demir eksikliği, kansızlık yani anemi olabilmektedir. Hamile kalmayı düşünen anne adaylarının bu süreç öncesinde demir eksikliğini gidermek için beslenme programlarında düzenlemeler yapmaları hamilelik dönemleri için de iyi bir hazırlık olacaktır. Çünkü folik asit gibi demir de bebeğiniz gelişimi ve sizin sağlıklı bir hamilelik geçirebilmeniz için hayati öneme sahiptir.
Demir minerali insan vücudunda hücrelere oksijenin taşınması ve kırmızı kan hücrelerinin içeriğinde bulunan hemoglobinin üretimi için kesinlikle gereklidir. Bir nevi bebeğinize oksijen ve kan akışı demir emiliminin sağlıklı bir şekilde yapılması sayesinde sağlanmaktadır. Buna rağmen oldukça yaygın bir sıkıntı olan demir eksikliği hem anne adayı hem de bebek için bazı riskleri de beraberinde getirmektedir.
Demir Eksikliğinin Bebek ve Anne Adayı İçin Zararları
Kadınlarda sağlıklı bir vücudun günlük demir ihtiyacı 18 mg iken hamilelikte bu ihtiyaç en az 27 mg ye kadar ulaşmaktadır. Hamilelikte bu ihtiyaç karşılanamadığı takdirde hücrelere yeterli oksijen taşınamaz ve günlük enerji ihtiyacında da aksaklık oluşmaya başlar. Anne adayı kendini sürekli yorgun ve halsiz hissetmeye başlar, oksijen ihtiyacının karşılanamamasına bağlı olarak kalple ilgili sorunlar da ortaya çıkabilmektedir. Aynı şekilde bebeğin de bu süreçte gelişimi yavaşlar ve zekâ gelişimi de olumsuz etkilenir. İlerleyen boyutlarında hamilelikteki anemi erken doğuma, bebeğin düşük kilolu doğmasına ve hatta bebek ölümlerine dahi sebep olabilmektedir.
Hamilelikte demir eksikliği yaşayan anne adayları hamilelik sürecinde yeterli beslenme ve ilaç takviyelerine rağmen bu anemiyi giderememeleri durumunda doğum sonrası için de sorunlar söz konusu olabilir. Ne şekilde olursa olsun doğumda anne adayı kan kaybeder ve anemi olanlar da bu anne adayının doğum sonrasındaki süreçte toparlanmasını zorlaştırmaktadır. Annenin zayıf düşmesi süt kalitesi ve miktarını da etkileyeceğinden bu durumun bebeğe yansıması ihtimali de oldukça yüksektir. Bu yüzden de demir eksikliğinin en etkili şekilde tedavi edilmesi anne ve bebek sağlığı için oldukça önemlidir.
Demir Eksikliğine Karşı Beslenme Programında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Demir eksikliği çoğunlukla yetersiz beslenme kaynaklıdır. Bu yüzden de anne adayının hamilelik sürecinde beslenmesine özellikle dikkat etmesi ve demir emilimini arttıran yiyecekleri birlikte tüketmesi gerekmektedir. Vücuda en iyi demir kaynağını kırmızı et ve yumurta gibi protein kaynağı yiyecekler, yeşil yapraklı sebzeler, badem ve ceviz gibi kuruyemişler ve bazı baklagiller sağlamaktadır. Sebze ve tahıl ürünlerindeki demirin emilimi daha zor olduğundan anne adaylarının özellikle et ürünlerinden ihtiyacı olan demiri almaları önerilmektedir. Ancak et ürünlerinin tüketiminde de bazı noktalara dikkat etmek gerekir. Mesela karaciğer gibi sakatatlar demir için ciddi bir kaynak olmasına rağmen aynı zamanda A vitamini deposu olması hamileler için sıkıntı yaratabilmedir. Bu yüzden hamilelikte karaciğer tüketimi önerilmemektedir.
Hamilelerin beslenme programını hazırlarken dikkat etmeleri gereken diğer bir nokta da demir emilimini arttırmak için demir içeren besinlerle birlikte C vitamini içeren domates, portakal, yeşillik gibi besinleri birlikte tüketmeye özen göstermektir. Etin yanında yiyeceğiniz bol limonlu salata veya portakal suyu demir emilimini arttıracağından maximum faydayı sağlamanıza olanak verecektir. Ayrıca çay ve kahve gibi içecekler demir emilimi azaltmalarıyla bilinirler o yüzden de bunları tüketimini en aza indirmeniz gerekmektedir. Hamilelikte demir eksikliğinin tedavi edilmesi için beslenme programına ek olarak demir hapları ya da direkt damar yoluyla verilen takviyeler de kullanılabilmektedir.
