Genellikle hamileliğin son haftalarında meydana gelen preeklampsi ender görülen bir hastalıktır. Diğer adı gebelik zehirlenmesi olan bu hastalık hızlı veya yavaş ilerleyen yüksek tansiyon tablosuyla seyreden bir hastalıktır.
Preeklampsi anne ve bebeğin sağlığını ciddi ölçüde etkileyebilecek ve nadir de olsa ölüme yol açabilecek bir hastalıktır. Hastalığa yakalanan anneler preeklampsiye özgün bir nöbet çeşidi olan eklampsi nöbetini geçirebilirler.
Preeklampsi hafif veya şiddetli olarak seyr edebilmektedir.
Hafif Preeklampsi: Tansiyon ölçümünde fark edilen ufak bir artış bile hastalık belirtisi olabilir fakat şiddetli olmadığı için bunu hissetmeyebilirsiniz. Belirtilerin görüldüğü ilk günden itibaren düzenli doktor kontrolü yapılmalı ve zamanı geldiğinde sonlandırılmalıdır.
Şiddetli Preeklampsi: Şiddetli seyreden preeklampsi sonucunda tansiyon değeriniz hızla yükselebilir. Belirtilerini ağır hissedeceğiniz bu durumda hastaneye yatış yapmanız gerekebilir nadiren de olsa erken doğum planlamaları yapılabilir.
Bazı durumlarda hastalar hafif ve şiddetli preeklampsi arasında bir yerde kalabilir. Bu durumda hastalar şiddetli preeklampsiye geçmemek için doktor gözetimi altında yatış gerçekleştirmeleri gerekebilir.
Gebelik zehirlenmesi (preeklampsi) belirtileri nelerdir?
Preeklampsi belirtisi nelerdir diye bakacak olursak buna tek bir cevap veremeyiz. Hastalık genel dolaşım sistemini etkilediği için çeşitli belirti ve bulgular ortaya çıkarabilir.
Hamilelikte yaşanan bu durumda genel olarak ortaya çıkan belirtiler şu şekilde sıralanabilir;
- Vücut sıvılarında aşırı artış. 1 veya 2 günde gözle görülür kilo artışı
- Özellikle sağ tarafı tutan bir karın ağrısı
- Şiddetli baş ağrısı
- Refleks kayıpları
- İdrar yapımında azalma
- İdrarda proteine rastlanması
- Baş dönmesi
- Bulantı ve kusma
- Bulanık görüş
- Ödem
- Bebek hareketlerinde azalma
Preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) belirtileri ne zaman görülmeye başlar?
Preeklampsi nadiren de olsa hamileliğin 20. haftasında meydana gelebilmekle beraber sıklıkla 34. hafta görülür. Bazı durumlarda doğum sonrası devam eden ilk 48 saate içerisinde preeklampsi belirtileri görülmeye başlanabilir.
Preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) tanısı nasıl konur?
Bazı gebeler yukarıdaki belirtileri aynı anda görmeye başladığında Preeklampsi teşhis gibi soruları arayabilirler.gebelik döneminde yukarıda görülen belirtilerden özellikle yüksek tansiyon, ödem, bulantı ve bulanık görüş gibi belirtiler aynı anda görülmeye başlanmışsa acilen kadın hastalıkları ve doğum polikliniğine başvurmaları gerekmektedir.
Aşağıdaki belirtilerden tamamını taşıyorsanız preeklampsi mevcut demektir.
- İdrarda mevcut protein
- Yükselen tansiyon
- Azalan trombosit oranı
- Karaciğer enzimlerinde artış
Preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) tedavisi nasıldır?
Preeklampsinin tek tedavisi doğumdur. Şiddetli vakalarda doğum tarihi gözetmeksizin doğum eyleminin başlaması gerekir.
Hafif vakalarda ise belirtilerin şiddetine ve gebeliğin geldiği haftaya göre önlemler değişiklik gösterebilir. 34. hafta gelmemiş olan gebeliklerde hafif preeklampsi durumunda annenin izlemi sağlanarak gebelik zehirlenmesi kontrol altında tutulabilir.
Preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) açısından risk altında olanlar
- 40 yaş ve üzeri yaşa sahip olma
- Afrikalı-Amerikalı olmak
- İlk gebelik
- Fazla doğum yapmış olmak
- Hamile kalmadan önce hipertansiyona sahip olmak
- Geçmiş gebeliklerde preeklampsi öyküsü
- Ailede preeklampsi geçiren anne-kız kardeş olması
- Obezite
- İkiz üçüz gibi çoklu gebelik
- Tüp bebek gibi faktörler preeklampsi açısından risk altında olan gruplardır.
Preeklampsi(gebelik zehirlenmesi) komplikasyonları nelerdir ?
Preeklampsi nadiren de olsa şiddetli vakalarda çeşitli komplikasyonlara neden olabilmektedir.
Preeklampsi vakasında yükselen tansiyon sebebiyle plasenta yeterli kanı anneden alamayabilir, bu da bebeğin kalmasını engelleyeceği için bebeğinizin küçük doğmasına neden olabilir. Buna fetal büyüme engellenmesi adı verilir.
Ayrıca erken doğumla sonuçlanan vakalarda yenidoğan gelişimini sağlayamadığı için öğrenme güçlüğü, epilepsi, serebral palsi ve duyu problemleri gibi komplikasyonlar da görülebilmektedir.
Yukarıdakilerin dışında preeklampsi de görülen diğer komplikasyonlar ise şunlardır;
- İnme
- Nöbet
- Göğüs boşluğunda sıvı birikmesi
- Körlük
- Karaciğerde meydana gelen lokal kanama odakları
- Doğum sonrası kanama
- Kırmızı kan hücrelerinin parçalandığı durumlarda hemoliz
- Karaciğer enzimlerinin yükselmesi
- Trombosit miktarında azalma gibi komplikasyonlar görülebilmektedir.
Preeklampsi önlenebilir mi ?
Anne adayları hamile kalmadan önce birtakım araştırma yaparak rahatsızlık önlemleri için kadın doğum hastaneleri gibi araştırmalara girmekte, olası önlemleri öğrenmek istemektedirler.
Eğer siz de yukarıdaki sayılan risk gruplarından birine dahilseniz çeşitli önlemler alarak gebeliğinizde preeklampsiye yakalanma riskinizi önemli ölçüde azaltabilirsiniz. Aşağıdaki sıralanan birtakım önlemleri alarak hastalığı önlemek mümkün olacaktır.
- Aşırı kilolardan kurtulma
- Sigara içiyorsanız bırakma
- Düzenli egzersiz
- Mevcut tansiyon hastalığınız varsa kontrol altında tutmak ve doktor istemişse aspirin kullanmak preeklampsi olma riskini büyük ölçüde azaltacaktır.
