Altıncı hastalık nedir?
Altıncı hastalık, daha çok bebekleri ve küçük çocukları etkileyen yaygın bir viral enfeksiyondur. Genellikle birkaç gün boyunca devam eden ateş ve bu ateşi takip eden kırmızı döküntülere neden olur. Döküntüler korkutucu bir görüntüye neden olsa da, roseola hafif olma eğilimindedir ve genellikle hastanede yatış gerektirmez.
Altıncı hastalık neden olur?
Altıncı hastalık, uçuk etkeni virüslerin de dahil olduğu herpes ailesinden bazı virüslerin neden olduğu bir hastalıktır. Etken, genellikle herpes ailesinden insan herpes virüsü 6 veya bazen insan herpes virüsü 7'dir.
Altıncı hastalık belirtileri nelerdir?
Roseola ile enfekte bir hastayla temas edildikten ve virüs vücuda alındıktan sonra enfeksiyon belirtilerinin ortaya çıkması genellikle bir veya iki hafta sürer. Bu süreç inkübasyon periyodu olarak bilinir. Bazen belirtiler fark edilmeyecek kadar hafif ve silik olabilir. Altıncı hastalık belirtilerinden bazıları aşağıda sıralanmıştır:
Ateş. Roseola sıklıkla ani gelişen ve genellikle 38 santigrat dereceyi aşan yüksek ateşle başlar. Ateş genellikle 3 ila 5 gün sürer.
Boğaz ağrısı
Burun akıntısı
Öksürük
Boyunda şişmiş lenf düğümleri
Cilt döküntüleri. Ateş düştüğünde, genellikle vücutta kırmızı döküntüler belirir. Döküntüler küçük pembe lekeler veya yamalar şeklindedir. Bunların yüzeyi genellikle düzdür, fakat bazıları pürüzlü de olabilir. Bazı lekelerin çevresinde beyaz bir hale de bulunabilir. Döküntüler genellikle göğüste, sırtta ve karın bölgesinde başlar ve daha sonra boyun ve kollara yayılır. Yüz ve bacaklarda görülmeyebilir. Kaşıntı ya da rahatsızlık hissine neden olmazlar ve en geç 2-3 gün sonra kaybolur. Bunları kızamık, kızamıkçık gibi benzer çocukluk çağı enfeksiyonlarından ayırt etmek zor olabilir.
Bebeklerde ve küçük çocuklarda huzursuzluk
Hafif ishal
İştahsızlık
Göz kapaklarında şişlik
Küçük çocuklarda yüksek ateşe bağlı olarak havale görülebilir. Çocuğun havale nöbeti geçirmesi durumunda hemen bir acil servise götürülmesi gerekir. Aşağıda belirtilen durumlarda doktorunuza başvurmanız komplikasyon gelişimini önlemek için gereklidir:
Çocuğun 39,4 santigrat dereceden daha yüksek ateşi varsa
Ateş yedi günden uzun sürmüşse
Döküntüler üç gün sonra kaybolmamışsa
Altıncı hastalık bulaşıcı mıdır?
Soğuk algınlığı ve diğer viral hastalıklar gibi altıncı hastalık da insandan insana bulaşır. Hasta bireyin solunum salgıları veya tükürüğüyle temas yoluyla insanlar arasında yayılır. Örneğin, bir bardağı roseola enfeksiyonu geçiren bir çocukla paylaşan sağlıklı bir çocuk virüsü kapabilir. Roseola döküntü orta çıkmadan önce de bulaşıcıdır. Hastalıklı bir çocuğun yalnızca ateşi olduğunda bile enfeksiyon diğer bireylere yayılır. Bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler altıncı hastalık enfeksiyonu geçiren biriyle temas etmişlerse hemen doktora başvurmalıdır. Çünkü vücut hastalıkla yeterli düzeyde savaşamayacağı için oldukça ağır bir tablo gelişebilir.
Altıncı hastalık; kızamık, kızamıkçık, su çiçeği gibi hızla yayılıp salgınlara neden olan diğer çocukluk çağı viral hastalıklarının aksine, nadiren topluluk çapında salgınlarla sonuçlanır.
Altıncı hastalık için risk faktörleri nelerdir?
Çoğu çocuk küçük yaşta roseola ile temas eder. Bağışıklık sistemleri henüz virüse karşı savaşmak için yeterince antikor üretimi yapamadığı için 6 ila 15 aylık bebekler hastalığa maruz kaldığında belirtiler şiddetli olabilir. Bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler de risk grubunda yer alır. 6 aylıktan küçük bebekler, hamilelik sırasında annesinden kendisine geçen antikorları tarafından korunduğu için risk grubunda değildir.
Altıncı hastalık tanısı nasıl konulur?
Hastalıkta görülen ateş yükselmesinin karakteristik klinik paterni ve düşmesiyle birlikte tipik döküntülerin gelişimi genellikle herhangi bir laboratuvar testine gerek kalmadan tanı konulmasını sağlar. Olağandışı bir klinik seyre sahip komplikasyonlu veya immün yetmezliği olan hastalarda tanı için çeşitli kan testleri kullanılabilir.
Altıncı hastalık tedavisi nasıl yapılır?
Altıncı hastalık tedavisi aile hekimleri ya da çocuk doktorları tarafından teşhis ve tedavi edebilir. Hastalık genellikle iyi huylu seyrettiği için tedavisinde enfeksiyon hastalıkları uzmanına nadiren ihtiyaç duyulur. Tedavi, belirtileri kontrol altına almaya yönelik olarak planlanır. Virüsler tarafından oluşturulan bir enfeksiyon olduğu için antibiyotiklerin tedavide yeri yoktur. Hastalığı hızlı atlatabilmek için evde yapılabilecek bazı uygulamalar şunlardır:
Yatak istirahati
Bol bol sıvı alımı
Buhar makinesi ya da kalorifere asılan ıslak havlu ile havayı nemli tutmak
Ateşi düşürmeye yönelik uygulamalar
Ateşi olan çocuklar rahat tutulmalı ve aşırı giydirilmemelidir. Kalın giysiler ve örtüler, vücut sıcaklığın daha fazla yükselmesine neden olabilir. Ilık suyla banyo yapmak ateşi 1 ila 1,5 derece düşürmeye yardımcı olabilir. Çocuk banyo sırasında titrerse banyo suyunun sıcaklığı bir miktar yükseltilmelidir. El ve ayak bileklerinin ılık suyla ıslatılmış havluyla ovulması da etkili olabilir. Bu amaçla asla alkol kullanılmamalıdır; çünkü alkolün solunması başka problemlere neden olabilir. Yüksek ateş düşürmek için ayrıca ateş düşürücü ilaçlar da kullanılır. Döküntüler için herhangi bir tedavi gereksinimi yoktur. Çünkü bunlar herhangi bir yakınmaya neden olmaz, kısa sürer ve kendiliğinden geçer.
Altıncı hastalık komplikasyonları nelerdir?
Altıncı hastalık genellikle hafif belirtilerle seyreder ve yaklaşık 7 gün sonra tamamen iyileşir. Bu nedenle hastalığa bağlı komplikasyonlar nadirdir. Roseola infantum enfeksiyonlarına bağlı en sık görülebilen komplikasyon çocuklarda ateşe bağlı havaledir. Vücut ısısında hızlı yükseliş çocuklarda nöbetlere neden olabilir. Nöbet sırasında bilincin kısa süreli kaybı, kol ve bacaklarda istemsiz hareketler, mesane ve bağırsak kontrolünde geçici kayıp gibi bulgular vardır. Çocukta ateşe bağlı nöbet gelişirse 112 aranarak acil yardım istenmelidir. Korkutucu olsa da, sağlıklı küçük çocuklarda bu tür nöbetler genellikle kısa sürelidir ve nadiren zararlıdır.
Roseola, yakın zamanda kemik iliği veya organ nakli olanlar gibi, bağışıklık sistemi zayıf kişilerde korkutucu olabilir. Bu kişiler yeni bir enfeksiyon geçirebilirler ya da vücutlarında pasif hale geçmiş önceki bir enfeksiyon aktif hale geçebilir. Bu hastalarda belirtiler daha şiddetlidir ve hastalık daha uzun süre devam eder.
Altıncı hastalıktan korunma yolları nelerdir?
Henüz roseola hastalığını önleyen herhangi bir aşı yoktur. Hastalıktan korunma , enfekte insanlarla temas etmekten kaçınmakla mümkündür. Bu nedenle, enfekte çocukların ateşi düşene kadar diğer çocuklarla ve kanser hastaları gibi bağışıklık sistemi zayıf bireylerle temasını engellemek için evde istirahat etmeleri önerilir.
Roseola hastası çocuklarına bakım veren ve bu nedenle virüs ile temas halindeki insanlar, hastalığı özellikle de onunla savaşacak antikorları olmayan birine bulaştırmamak için ellerini sık sık yıkamalıdır. Ayrıca, evdeki yüzeyleri düzenli olarak antimikrobiyal spreylerle silmek iyi bir fikir olabilir.
Çocuklara hapşırırken ve öksürürken mendil kullanmak ve mendili hemen çöpe atmak gibi hijyenik uygulamaları öğreterek enfeksiyon riskini azaltmak mümkündür. Ayrıca, enfekte tükürüğe maruz kalmayı azaltmak için bardak, tabak veya kaşık gibi eşyaları başkalarıyla paylaşmalarına izin vermemek en doğrusudur.