KADINLARIN İLMİHALİ – TEMEL KAİDELER
İslam’da kadınların dini sorumlulukları erkeklerden farklı değildir. Ancak kadınlara özel hükümler vardır. İşte kadınların ilmihal bilgileri:
⸻
1. İMAN VE İBADETTE KADIN-ERKEK EŞİTTİR
📖 “Erkek olsun, kadın olsun, kim mümin olarak salih amel işlerse, mutlaka ona güzel bir hayat yaşatırız ve mükâfatlarını, yaptıklarının en güzeli ile veririz.” (Nahl, 16/97)
📜 Peygamber Efendimiz (s.a.v.) buyurdu:
“Kadınlar erkeklerin bir parçasıdır.” (Ebû Dâvûd, Tahâret, 94)
• Kadınlar da namaz, oruç, zekât, hac gibi ibadetleri yerine getirmekle yükümlüdür.
• İlim öğrenmek kadın-erkek herkese farzdır. (İbn Mâce, Mukaddime, 17)
⸻
2. TEMİZLİK VE GUSÜL
• Kadınlar, hayız (adet) ve nifas (lohusalık) döneminde namaz kılmaz, oruç tutmaz.
• Bu haller bittikten sonra gusül abdesti almadan ibadet edemezler.
📜 Hz. Aişe (r.anha) anlatıyor: “Biz hayız olurduk, Resûlullah (s.a.v.) bize, temizlendikten sonra namaz kılmamızı emrederdi.” (Buhârî, Hayız, 20)
📖 “Ey iman edenler! Eğer cünüp iseniz, iyice yıkanıp temizlenin.” (Mâide, 5/6)
📌 Gusül Gerektiren Durumlar:
1. Adet ve lohusalık bitince
2. Cünüp olunca (cinsel ilişki veya rüya yoluyla meni gelmesi)
3. Doğumdan sonra (nifas süresi bitince)
📌 Hayız ve Nifas Süreleri:
• Hayız süresi: En az 3, en fazla 10 gündür.
• Nifas süresi: En fazla 40 gündür.
⸻
3. NAMAZ VE ÖRTÜNME (TESSETTÜR)
📖 “Ey Peygamber! Hanımlarına, kızlarına ve müminlerin kadınlarına söyle: (Dışarı çıkarken) cilbablarını üzerlerine sarkıtsınlar. Bu, onların tanınıp rahatsız edilmemeleri için daha uygundur.” (Ahzâb, 33/59)
📜 “Kadın namaz kılarken, eli ve yüzü hariç tüm bedeni örtülü olmalıdır.” (Ebû Dâvûd, Salât, 85)
📌 Kadınların namazda örtmesi gereken yerler:
• Yüz ve eller hariç bütün beden örtülmelidir.
• İnce, dar veya şeffaf kıyafetlerle namaz olmaz.
📌 Hayızlı ve lohusa kadınlar:
• Namaz kılmaz, oruç tutmaz.
• Temizlenince namaz kılmaya devam eder, ancak kaçırdığı namazları kaza etmez.
• Tutmadığı Ramazan oruçlarını sonra kaza eder.
⸻
4. ORUÇ VE ÖZEL HAL DURUMLARI
📖 “Kim oruçlu iken hasta olursa veya yolculuğa çıkarsa, tutamadığı günler sayısınca başka günlerde oruç tutsun.” (Bakara, 2/185)
• Adetliyken ve lohusayken oruç tutulmaz, sonra kaza edilir.
• Hamile ve emziren kadınlar oruca dayanamazlarsa, sonra kaza edebilirler.
📜 Peygamber Efendimiz (s.a.v.) buyurdu:
“Kadın hayız hâlinde namaz kılmaz ve oruç tutmaz. Sonra orucu kaza eder ama namazı kaza etmez.” (Müslim, Hayız, 14)
⸻
5. EVLİLİK VE AİLE HAYATI
📖 “Onlarla iyi geçinin. Eğer onlardan hoşlanmadıysanız, olabilir ki bir şey sizin hoşunuza gitmez de Allah onda birçok hayır takdir etmiş olur.” (Nisâ, 4/19)
📜 “Sizin en hayırlınız, ailesine en iyi davrananınızdır.” (Tirmizî, Menâkıb, 63)
📌 Kadının Evlilikte Hakları:
1. Mehir alma hakkı
2. Nafaka hakkı (koca, kadının geçimini sağlamak zorundadır)
3. Saygı görme ve şiddet görmeme hakkı
4. Kocasının sadık olması hakkı
5. Ev içinde söz hakkı ve istişare hakkı
📌 Kadının Görevleri:
1. Kocasına itaat (haram olmayan konularda)
2. Evin düzenini sağlamak
3. Kocasına sadık olmak
4. Çocuklarını İslam terbiyesi ile yetiştirmek
📜 “Kadın, beş vakit namazını kılar, Ramazan orucunu tutar, iffetini korur ve kocasına itaat ederse, cennetin dilediği kapısından girer.” (İbn Hibbân, Sahih, 9/471)
⸻
6. ÇALIŞMA VE SOSYAL HAYAT
📖 “Evlerinizde oturun ve eski cahiliye âdetinde olduğu gibi açılıp saçılmayın.” (Ahzâb, 33/33)
• Kadın, mahremiyete uygun şekilde çalışabilir.
• Eşinin izni olmadan, evi ve ailesini ihmal edecek bir işte çalışamaz.
• Yabancı erkeklerle haram ilişkilerden sakınmalıdır.
📜 “Kadın evinin içinde olduğu vakit, Rabbine daha yakındır.” (Beyhakî, Şuabul-İman, 7/82)
⸻
7. MİRAS VE MALİ HAKLAR
📖 “Allah, size çocuklarınız hakkında, erkeğe iki, kadına bir pay vermeyi emreder.” (Nisâ, 4/11)
• Kadın, miras hakkına sahiptir.
• Kadın, kendi malını istediği gibi harcayabilir.
• Eşinin malında ortak değildir ama koca, eşinin nafakasını karşılamak zorundadır.
⸻
8. ÖLÜM, KABİR VE AHİRET HAYATI
📖 “Her nefis ölümü tadacaktır. Sonra bize döndürüleceksiniz.” (Ankebût, 29/57)
• Kadın ve erkek fark etmeksizin herkes hesaba çekilecektir.
• Ölen bir kadın, gusledilir ve kefenlenir.
• Kocası vefat eden bir kadın, 4 ay 10 gün iddet bekler. (Bakara, 2/234)
📜 Peygamberimiz (s.a.v.) buyurdu:
“Cennet annelerin ayakları altındadır.” (Nesâî, Cihad, 6)
⸻
Hülasa-i kelam; İslam, kadınları şerefli, korunması gereken ve saygın bir konuma sahip kullar olarak görür. Kadınların dini vazifelerini yerine getirmesi, hem dünya hem ahiret saadeti için gereklidir. Allah hepimizi rızasına uygun bir hayat yaşamayı nasip etsin.