Ergenlik, fiziksel değişikliklerin meydana geldiği ve yetişkinlerin fiziksel özelliklerine ve üreme kapasitesine yol açan bir süreçtir. Normalde, bu değişiklikler ergenlik döneminde sırayla ortaya çıkar ve cinsel olgunluğa neden olur. Erken ergenlik ise bir çocuğun vücudunun çok erken bir zamanda yetişkinliğe (ergenlik) dönüşmeye başlamasıdır. Ergenlik kızlarda 8 yaşından önce ve erkeklerde 9 yaşından önce başladığında, erken ergenlik olarak kabul edilir. Ergenlik normalde ortalama 8-13 yaş arası kızlarda ve 9-14 yaş arası erkeklerde başlar.
Erken ergenliğin nedeni genellikle bulunamaz. Nadiren, enfeksiyonlar, hormon bozuklukları, tümörler, beyin anormallikleri veya yaralanmalar gibi bazı durumlar erken ergenliğe neden olabilir. Erken ergenlik tedavisi sırasında genel olarak daha fazla gelişmeyi geciktirmek için ilaç kullanılır.
Erken ergenliğin zararları
Erken ergenliğin olası komplikasyonları şunlardır:
- Kısa boy: Erken ergenliğe sahip çocuklar, akranlarına kıyasla ilk başta hızlı büyüyebilir ve uzun olabilirler. Ancak, kemikleri normalden daha hızlı olgunlaştığından, genellikle normalden daha erken büyümeyi bırakırlar. Bu, yetişkinlerden ortalamasına göre daha kısa olmalarına neden olabilir. Erken ergenliğin erken tedavisi, özellikle çok küçük çocuklarda ortaya çıktığında, tedavi olmadan daha uzun büyümelerine yardımcı olabilir.
- Sosyal ve duygusal problemler: Yaşıtlarından çok önce ergenliğe başlayan kızlar ve erkekler, vücutlarında meydana gelen değişiklikler konusunda son derece bilinçli olabilirler. Bu, benlik saygısını etkileyebilir, depresyon veya madde bağımlılığı riskini artırabilir.
Erken ergenliğin belirtileri
Kızlarda 8 yaşından önce ve erkeklerde 9 yaşından önce erken ergenliğin belirtileri ağıdaki gibidir:
- Kızlarda meme büyümesi ve ilk adet dönemi
- Erkeklerde genişlemiş testisler ve penis, sakal çıkması ve ses kalınlaşması
- Kasık veya koltuk altı kılları
- Hızlı büyüme
- Akne
- Yetişkin vücut kokusu
Erken ergenlik için tedavi nasıl yapılır?
Erken ergenlikte özel tedavi, çocuğunuzun doktoru tarafından aşağıdakilere dayanarak belirlenecektir:
- Çocuğunuzun yaşı, genel sağlığı ve tıbbi geçmişi
- Durumun kapsamı
- Çocuğunuzun belirli ilaçlara veya tedavilere tepkisi
- Durumun seyri için beklentiler
- Fikriniz veya tercihiniz
Erken ergenlik için tedavinin amacı erken ergenliğin semptomlarının başlangıcını durdurmak ve muhtemelen tersine çevirmektir. Tedavi ayrıca erken ergenliğin türüne ve biliniyorsa altta yatan nedene bağlı olacaktır.
Erken ergenlik için hormon tedavilerindeki yeni gelişmeler, sentetik lüteinizan salgılatıcı hormonun başarılı bir şekilde kullanılmasına yol açmıştır. Bu sentetik hormonun, hipofiz bezinin gonadotropin hormonlarını serbest bırakmasını durdurarak bozukluğun getirdiği cinsel olgunlaşma sürecini durdurduğu görülmektedir.
