Ani bebek ölümü sendromu (SIDS), bir otopsi ve ayrıntılı bir tıbbi incelemeden sonra bile açıklanamayan bir çocuğun beklenmedik, ani ölümüdür. SIDS, bir ay ile bir yaş arasındaki çocukların en önemli ölüm nedenidir ve çoğu durumda bebeğin ölümden hemen önce sağlıklı olduğuna inanılır.
Ani bebek ölümü sendromu riski 2 ile 3 ay arasında seyreder ve erkek bebeklerde kızlardan daha sık görülür.
Ani bebek ölümü sendromunun nedeni henüz keşfedilmemiş olsa da, SIDS riskinin artmasına katkıda bulunan bazı ortak faktörler belirlenmiştir. Bunlar:
- Yüzüstü pozisyonda uyuyan bebekler (karın uykusu)
- Yumuşak yataklarda veya güvensiz yatakların (kanepeler, günlük yataklar, su yatakları) kullanılması
- Battaniye ve yastık gibi gevşek yatak malzemelerinin kullanımı
- Giysi, battaniye veya oda sıcaklığı nedeniyle aşırı ısınma
- Annenin 20 yaşından küçük olması
- Hamilelik sırasında annenin sigara içmesi
- Hamilelik döneminde annenin bakımsızlığı
- Erken doğum veya düşük kilo sorunu
- Sigara dumanına maruz kalma
- SIDS’ten ölen bir kardeşinin olması
Araştırmalar, ani bebek ölümü sendromunun bebeğin vücudunun solunumu, kardiyovasküler fonksiyonları veya vücut ısısını düzenlemede zorluk çekmesi durumunda ortaya çıktığını gösteriyor.
Bilim adamları, bu gelişimsel kusurların veya gecikmelerin tek başına ani bebek ölümü sendromuna yol açmayacağına inanırken, bu güvenlik açıkları enfeksiyon nedeniyle solunum zorluğu, bebeklerin yüzünü kaplayan yataklardan kaynaklanan düşük oksijen alımı gibi diğer olaylarla birleştiğinde ani bebek ölümü sendromunun ortaya çıkabileceğine inanmaktadır. Örneğin, yüzüstü uyuyan ve yataklarında sıkışan havayı tekrar solumaya başlayan bebekler normalde uyanır ve ağlarlar. Beyin anomalisi olan bir bebek koruyucu uyandırma sinyali göndermeyebilir. Benzer şekilde, başı yataklarla örtülen, karnının üzerinde uyuyan bir bebek aşırı ısınmaya başlayabilir. Beyin genellikle bebeği uyandırması ve başını serbest bırakması için harekete geçirirken, aşırı ısınma beynin koruyucu uyandırma sinyalini engelleyebilir.
SIDS ölümleri kış aylarında daha sık meydana geldiğinden, SIDS’ te mevsimsel bir faktör de kaydedilmiştir. Bu, bebekleri sıcak tutmak için fazla giysi, yatak örtüleri kullanmak ve kış aylarında meydana gelen solunum yolu enfeksiyonlarındaki artışla bağlantılı olabilir.
Ani bebek ölümü sendromu önlenebilir mi?
Ani bebek ölümü sendromunun tedavisi yoktur. Ancak, riski azaltmak için yapılabilecek şeyler vardır. SIDS’in kesin nedeni bilinmemekle birlikte, araştırmacılar, ani bebek ölümü riskini azaltmak için atılabilecek adımları belirlemişlerdir. Hamilelikten başlayarak anneler sık sık tıbbi kontrolleri, doğru beslenme düzeni, tütün, alkol ve uyuşturucu kullanımından kaçınarak çocuklarının ölüm riskini azaltabilir.
Bir çocuğa bakarken, aşağıdaki adımlar ani bebek ölümü sendromu riskini azaltabilir:
- Bebeği sırtüstü uyuyacak şekilde yerleştirin. 1990’lı yıllardan beri, bebeklerin uyumak için sırtüstü yerleştirilmesini önermeye başladığında, ani ölümlerin sayısı yüzde 50 azalmıştır.
- Bebeğin güvenlik onaylı bir beşikte, sağlam bir şilte üzerinde uyuduğundan emin olun.Yumuşak yataklar, kanepeler, su yatakları, koyun derileri veya diğer yumuşak uyku yüzeyleri ani ölüm riskini arttırır.
- Bebeğin uyku alanından yumuşak yatakları, yastıkları ve doldurulmuş oyuncakları çıkarın.
- Uyku sırasında bebeğin başının ve yüzünün açık kaldığından emin olun. Battaniye kullanıyorsanız, bebeğin ağzından ve burnundan uzak tutun. Bir battaniyeyi kullanmak için, bebeğin ayaklarının yatağın altında olduğundan, battaniyenin bebeğin göğsünden daha yüksek olmadığından ve battaniyenin yatağın alt kısmına sıkışıp, sıkışmadığından emin olun.
- Bebeğinizin aşırı ısınmadığından emin olun. Bebeğin odasını yetişkinler için uygun bir sıcaklıkta tutun ve çok fazla giysi veya battaniyeden kaçının.
- Uyku zamanı için bir emzik kullanın. Araştırmalar emziklerin ani bebek ölümüne karşı korunabileceğini göstermektedir. Emzikler ilk yılında (ve emzirilen bebekler için bir aylık olduktan sonra) önerilir. Bebek emziği reddederse, onu almak zorunda kalmamalı. Emzikler düzenli olarak temizlenmeli ve tatlı maddelerle kaplanmamalıdır.
- Bebeğinizin etrafında sigara içilmesine izin vermeyin.
Tüm aile üyelerinin, bebek bakıcılarının veya bebeğe önem veren başkalarının ani bebek ölümü sendromu riskini azaltmak için bu önlemleri bildiğinden emin olun.
