Anemi, kanınızda çok az kırmızı kan hücresi bulunmasıdır. Çok az kırmızı kan hücresine sahip olmak, kanınızın oksijen veya demir taşımasını zorlaştırır. Bu durum hücrelerin, sinirlerin ve kasların çalışmasını etkileyebilir. Hamilelik sırasında bebeğinizin de kanınıza ihtiyacı vardır. Bu yazımızda hamilelikte anemi hakkında detaylı bil vermeye çalışacağız.
Hamilelik sırasında kimler anemi riski altındadır?
Kadınların hamilelik sırasında anemiye yakalanma olasılığı daha yüksektir:
- Katı vejeteryanlar veya veganlar. B12 vitamini eksikliğine sahip olma riski daha yüksektir.
- Çölyak hastalığı, Crohn hastalığı varsa, midenin veya midenin bir kısmının çıkarıldığı kilo verme ameliyatı geçirdiyseniz
Kadınlar şu durumlarda hamilelikte demir eksikliği anemisine yakalanma olasılıkları daha yüksektir:
- Birbirine yakın 2 hamilelik geçiren
- İkiz veya daha fazla hamile olan
- Sabah bulantısı nedeniyle sık sık kusma yaşayan
- Diyetlerinden ve doğum öncesi vitaminlerinden yeterince demir almayan
- Hamilelikten önce ağır adet geçirenler
Hamilelikte anemi sebepleri nelerdir?
Hamilelik sırasında birkaç çeşit anemi yaşayabilirsiniz. Nedeni türe göre değişir.
- Hamilelik anemisi: Hamilelik sırasında kan hacmi artar. Bu, daha fazla kırmızı kan hücresi yapmak için daha fazla demir ve vitamin gerektiği anlamına gelir. Yeterli demiriniz yoksa kansızlığa neden olabilir. Kırmızı kan hücresi sayınız çok düşük olmadığı sürece anormal sayılmaz.
- Demir eksikliği anemisi: Hamilelik sırasında bebeğiniz, özellikle hamileliğin son 3 ayında, kırmızı kan hücrelerini büyüme ve gelişme için kullanır. Hamile kalmadan önce kemik iliğinizde depolanan fazladan kırmızı kan hücreleriniz varsa, vücudunuz bu depoları hamilelik sırasında kullanabilir. Yeterli demir deposu olmayan kadınlar demir eksikliği anemisine yakalanabilir. Bu gebelikte en sık görülen anemi türüdür. Hamile kalmadan önce iyi beslenme, bu depoların oluşmasına yardımcı olmak için önemlidir.
- B12 vitamini eksikliği: B12 vitamini, kırmızı kan hücreleri ve protein yapımında önemlidir. Süt, yumurta, et ve kümes hayvanları gibi hayvanlardan gelen yiyecekleri yemek, B12 vitamini eksikliğini önleyebilir. Hayvanlardan (veganlardan) gelen yiyecekleri yemeyen kadınların B12 vitamini eksikliğine yakalanma olasılığı daha yüksektir. Katı veganların hamilelik sırasında sıklıkla B12 vitamini aşısı yaptırması gerekir.
- Folat eksikliği: Folat (folik asit), hücre büyümesine yardımcı olmak için demirle birlikte çalışan bir B vitaminidir. Hamilelik sırasında yeterince folat almazsanız, demir eksikliği yaşayabilirsiniz. Folik asit, hamile kalmadan önce ve hamileliğin erken döneminde alınırsa, beyin ve omurilikte belirli doğum kusurları olan bir bebek sahibi olma riskini azaltmaya yardımcı olur.
Hamilelikte aneminin belirtileri nelerdir?
Hücre sayınız çok düşük olmadıkça, hamilelik sırasında net anemi belirtileriniz olmayabilir. Belirtiler şunlardır:
- Cilt, dudaklar, tırnaklar, avuç içleri veya göz kapaklarının altının soluklaşması
- Yorgun hissetmek
- Vertigo veya baş dönmesi
- Zor nefes alma
- Hızlı kalp atışı (taşikardi)
- Odaklanmada zorluk
Aneminin semptomları diğer sağlık durumları gibi olabilir. Teşhis için her zaman sağlık uzmanınıza danışın.
Hamilelikte anemi nasıl teşhis edilir?
Doktorunuz doğum öncesi muayeneleriniz sırasında anemi olup olmadığını kontrol edecektir. Genellikle rutin bir kan testi sırasında bulunur. Anemiyi kontrol etmenin diğer yolları, aşağıdakiler gibi diğer kan testlerini içerebilir:
- Hemoglobin: Bu test kanın akciğerlerden vücuttaki dokulara oksijen taşıyan kısmıdır.
- Hematokrit: Belirli miktarda kanda bulunan kırmızı kan hücrelerinin bölümünü ölçer.
Hamilelikte anemi nasıl tedavi edilir?
Tedavi semptomlarınıza, yaşınıza ve genel sağlığınıza bağlı olacaktır. Ayrıca durumun ne kadar şiddetli olduğuna da bağlı olacaktır. Demir eksikliği anemisinin tedavisi, demir takviyeleri almayı içerir. Portakal gibi narenciye suyu ile demiri almak vücudunuzun onu daha iyi emmesine yardımcı olabilir. Antasit almak vücudunuzun demiri emmesini zorlaştırabilir. Demir takviyeleri mide bulantısına neden olabilir ve dışkıların koyu yeşilimsi veya siyah renkli olmasına neden olabilir. Ayrıca kabızlığa da neden olabilirler.
Hamilelikte anemi önlenebilir mi?
Hamilelik öncesi iyi beslenme, yalnızca kansızlığı önlemeye yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda vücudunuzda başka besin depolarının oluşturulmasına da yardımcı olur. Hamilelik öncesinde ve sırasında sağlıklı ve dengeli bir beslenme, büyüyen bebeğiniz için gerekli olan demir ve diğer önemli besin seviyelerini korumanıza yardımcı olur.
İyi demir kaynakları şunlardır:
- Sığır eti, kuzu eti, karaciğer ve diğer sakatatlar.
- Tavuk, ördek, hindi…
- İstiridye, midye ve istiridye dahil olmak üzere kabuklu deniz ürünleri iyidir. Sardalya ve hamsi de öyle. Hamile kadınların civa bakımından daha düşük olan balıkları yemeleri önerilmektedir. Bunlar arasında somon, karides, ton balığı (konserve) ve yayın balığı bulunur.
- Lahana ailesinin yapraklı yeşillikleri, brokoli, lahana, şalgam yeşillikleri bulunur.
- Yeşil bezelye, barbunya, börülce ve pişmiş fasulye
- Mayalı tam buğday ekmeği ve sandviç ekmeği
- Demirle zenginleştirilmiş beyaz ekmek, makarna, pirinç ve tahıllar
Uzmanlar, doğurganlık çağındaki tüm kadınların ve hamile olan tüm kadınların en az 400 mikrogram folik asit içeren vitamin takviyesi almasını önermektedir. Folat, yiyeceklerde bulunan folik asit formudur. Folik asit içeren en iyi besinler şunlardır:
- Yapraklı, koyu yeşil sebzeler
- Kuru fasulye ve bezelye
- Turunçgiller, meyve suları ve çilek
- Güçlendirilmiş kahvaltılık tahıllar
- Zenginleştirilmiş tahıl ürünleri
Hamilelikte anemi hakkında önemli noktalar
- Anemi, çok az sayıda kırmızı kan hücresi durumudur.
- Hamilelik sırasında dört tür anemi ortaya çıkabilir: gebelik anemisi, demir eksikliği anemisi, B12 vitamini eksikliği ve folat eksikliği.
- Anemi, bebeğinizin sağlıklı bir kiloya ulaşmamasına neden olabilir. Bebeğiniz de erken gelebilir (erken doğum) veya düşük doğum ağırlıklı olabilir.
- Anemi genellikle hemoglobin veya hematokrit seviyeleri için rutin bir kan testi sırasında bulunur.
- İyi beslenme, hamilelik sırasında kansızlığı önlemenin en iyi yoludur.
- Tedavi, aneminin türüne ve ne kadar kötü olduğuna bağlıdır.
