Çocuklar doğası gereği yaramazdır. Sadece meraktan denemeyi, dokunmayı, işlemeyi ve bir şeyleri ayırmayı severler. Bu süreçte, kendilerini veya başkalarını kırabilir, yanlış idare edebilir veya incitebilirler. Kendi yolları olmadığında bağırabilir, vurabilir veya sinir krizi geçirebilirler. Ancak yıkıcı veya kabul edilemez davranışlar kontrolden çıktığında, ebeveynler devreye girmeli ve yaramaz çocuklarını kontrol etmelidir.
Çocukların yaramaz olmasının sebepleri nelerdir?
Çocukların yaramazlık yapma sebepleri çok farklıdır. Her çocuk kendine göre bir sebep oluşturabilir. Onların bu davranışlarını yönetebilmek için altta yatan sebepleri aileler bilmek zorundadır. Aşağıda en yaygın yaramazlık yapma sebepleri sıralanmıştır:
- Gelişen Beyinler
- Fiziksel Etkiler
- Hiperaktiflik
- Bağımsızlık İhtiyacı
- Ezici Duygular
- Enerjilerini Yakma İhtiyacı
- Tutarsızlık
- Ruh Hali
- Oyun Sevgisi
- Dikkat çekmek
Yaramaz çocuklara karşı nasıl davranılmalı?
- Asla çocuğunuzun yüzüne bağırmayın. Bağırma zihninde korku uyandıracak ve hayatının ilerleyen dönemlerinde güvensizlik, korku, fobi ve ruhsal sorunlar gibi çeşitli sorunlardan rahatsız olacaktır.
- Çocuğunuzla konuşun! Onunla yüz yüze, düzgün ve saygılı bir şekilde konuşarak sorunu çözdüğünüzden emin olun ve konuyu anlaması için çocuğunuzun seviyesine ve zihniyetine inmeye çalışın, ona her zaman mantıklı ve ikna edici bir neden söyleyin ve şunu unutmayın ki bağırmak ve dövmek sadece inat ve nefret üretir.
- Çocuğunuzla konuşurken, vücudunun seviyesinde olmak ve onunla konuşurken gözlerinin içine bakmaya dikkat etmek gerekir. Çünkü çocuk sizden daha kısadır. Ona baktığınızda ve yukarıdan konuştuğunuzda kendini zayıf hisseder ve korkabilir.
- Çocuğunuzu asla kötü varlıklar korkutmayın. Birçok anne-baba çocuklarını hayaletlerden, hırsızlardan vb. korkutma yoluna başvurur. Demek istediğimiz: “Yaramazlık yaparsan hırsız gelip seni alır.” Bu yanlış tutum eğitimde size hiç yardımcı olmaz.
- Ona söz verdiğiniz şeyi vermezseniz, size asla inanmaz ve size kalıcı olarak güvenmez, bu da korku ve fobi gibi psikolojik sorunlara yol açar.
Yaramaz çocuklarla başa çıkmanın yolları nelerdir?
Yaramaz çocuklarla başa çıkmak için anne-babaların olgunluk, sabır ve ebeveynlik becerilerine sahip olması gerekir. Çocuğu sürekli gözlemlemeli ve normal davranıştan sapmanın nedenlerini araştırmalı ve çocuğu normal yola getirmek için önlemler almalıdırlar. Ebeveynler yaklaşımlarında tutarlı olmalı ve sınırları belirlemelidir. Aşağıda ebeveynlerin yaramaz çocukların üstesinden gelebilecekleri bazı durumlar belirtilmiştir:
- Bazen bir çocuk ağlama, vurma veya bir şeyleri kırma gibi yıkıcı davranışlar gösterebilir. Ebeveynler güçlü bir duruş sergilemeli ve çocuğa böyle bir davranışın kabul edilemez olduğunu bildirmelidir.
- Bir çocuk ebeveynlerine cevap vermeyebilir, arkadaş edinmeyebilir veya yalnız kalmayı tercih edebilir. Kendisine ve başkalarına zarar veren çok şiddetli davranışlar sergileyebilir. Bu durumda ebeveynler danışmanlardan yardım almalıdır.
- Çocuğun kaba, kızgın ve sinirli olmanın kabul edilemez olduğunu anlaması sağlanmalıdır. Çocuğa öfke kontrol yöntemleri öğretilmelidir.
- Bağırmak, elini sıkmak veya herhangi bir sert ceza çocuk için zarar verebilir. Bunun yerine övgü ve ödüllendirme yöntemleri kullanılmalıdır.
- Çocuğu asla arkadaşlarının veya kardeşlerinin önünde terbiye etmeye çalışmayın. Gizlilikle ilgilenilirse disiplin sorunları daha fazla etkiye sahip olacaktır.
- Çocuğu daha iyi bir birey haline getirmek için büyükanne ve büyükbabaların, akrabaların, arkadaşların veya öğretmenlerin yardımı ya da tavsiyeleri alınabilir.
- Fiziksel veya zihinsel zorlukları olan çocukların farklı sorunları olacağını ve farklı şekilde ele alınması gerektiğini bilin.
- Çocuk yanlış bir şey yaptığında asla hemen tepki vermeyin. O zaman ebeveynler olarak bir öfke içinde olacağız ve kararlarımız gölgelenecektir.
- Kötü davranışın cezası şiddet içerikli değil, sevdiği bazı durumlardan uzak tutmak olabilir. Mesela daha az tv izlemesine izin verilebilir veya bilgisayara bakma süresi kısıtlanabilir.
Kendi davranışınız çocuğunuzun davranışının bir aynası olacaktır, bu nedenle davranışınızın onun takip etmesi için ideal olduğundan emin olun. Ona karşı çok katı olmayın. Çünkü sizin duygularınızı ve ondan beklentilerinizi anlamayacağı için onu yaramaz ve gergin yapacaktır. Çocuğunuza karşı açık ve şeffaf olmak, yaramazlık yapmamasını sağlamak için çok önemlidir. Çocuğunuzu sevin ve saygı gösterin.
