Kekemelik bir konuşma problemidir. Normal konuşma akışının bozulmasıdır. Kekeleyen bir çocuk sesleri, heceleri ya da kelimeleri tekrar eder veya uzatır. Çocuklarda kekemelik, konuşmayı öğrenirken kelimeleri tekrar etmekten farklıdır. Kekemelik, bir çocuğun başkalarıyla iletişim kurmasını zorlaştırabilir.
Birkaç kekemelik türü vardır:
- Gelişimsel kekemelik: Çocuklarda en yaygın kekemelik türüdür. Genellikle bir çocuk 2 ile 5 yaşları arasında olduğunda gelişimsel kekemelik geçirir. Bir çocuğun konuşma ve dil gelişimi, ihtiyaç duyduğu veya söylemek istediğinin gerisinde kaldığında olabilir.
- Nörojenik kekemelik: Nörojenik kekemelik, inme veya beyin hasarından sonra ortaya çıkabilir. Beyin, sinirler ve konuşmaya etkisi olan kaslar arasında sinyal problemleri olduğunda ortaya çıkar.
- Psikojenik kekemelik: Psikojenik kekemelik yaygın değildir. Duygusal travmadan sonra olabilir. Ya da düşünme veya akıl yürütme sorunları ile birlikte olabilir.
Çocuklarda kekemelik nedenleri
Doktorlar kekemeliğin kesin nedenini bilmiyorlar. Gelişimsel kekemelik bazı ailelerde daha yaygındır. Ebeveynlerden çocuklara geçebilir. Kekemeliğin birçok olası nedeni vardır. Bazıları şunlardır:
- Ailede kekemelik geçmişi olması
- Nörofizyoloji
- Çocukluk döneminde gelişimsel problemler
Beyin yaralanmaları, inme nörojenik kekemeliğe neden olabilir. Şiddetli duygusal travma psikojenik kekemeliğe neden olabilir.
Kekemelik, beynin dili yöneten bölümündeki kalıtsal bir anormallik nedeniyle ailelerde ortaya çıkabilir. Siz veya aileniz kekelerseniz, çocuklarınız da kekeleyebilir.
Çocuklarda kekemelik belirtileri
Kekemelik, tekrarlanan sözcükler, sesler veya heceler normal konuşma hızında kesintilerle belirginleşir.
Örneğin, bir kişi “K”, “G” veya “T” gibi aynı ünsüzü tekrar edebilir. Belirli sesleri telaffuz etmekte veya bir cümle başlatmakta zorluk çekebilirler.
Kekemeliğin neden olduğu stres aşağıdaki belirtileri ortaya çıkabilir:
- Yüz tikleri, dudak titremesi, aşırı göz kırpma, yüzde ve vücutta gerginlik gibi fiziksel değişiklikler
- İletişim kurmaya çalışırken hayal kırıklığı
- Konuşmaya başlamadan önce tereddüt veya duraklama
- Konuşmayı reddetmek
- Kelimelerin veya cümlelerin tekrarı
- Sesteki gerginlik
- Cümledeki kelimelerin yeniden düzenlenmesi
- Uzatılan sesler çıkarmak
Bazı çocuklar kekelediklerinin farkında olmayabilir.
Sosyal ortamlar ve yüksek stresli ortamlar, bir kişinin kekeme olma olasılığını artırabilir. Topluluk önünde konuşma kekeleyenler için zor olabilir.
Kekemelik nasıl teşhis edilir?
Kekemelik genellikle ses, konuşma ve dil bozuklukları olan bireyleri test etmek ve tedavi etmek için eğitilmiş bir sağlık uzmanı olan konuşma dili patoloğu tarafından teşhis edilir. Konuşma dili patoloğu, çocuğun vaka geçmişi (kekemeliğin ilk ne zaman ve hangi koşullar altında fark edildiği gibi), çocuğun kekemelik davranışlarının analizi, çocuğun konuşma ve dil yeteneklerinin değerlendirilmesi dahil olmak üzere çeşitli faktörleri dikkate alacaktır. Küçük bir çocuğu kekemelik açısından değerlendirirken, bir konuşma dili patoloğu çocuğun kekemelik davranışını devam ettirme veya büyütme olasılığının olup olmadığını belirlemeye çalışacaktır. Bu farkı belirlemek için konuşma-dil patoloğu, ailenin kekemelik öyküsü, çocuğun kekemeliğinin 6 ay veya daha uzun sürüp sürmediği ve çocuğun başka konuşma veya dil sorunları olup olmadığı gibi faktörleri dikkate alacaktır.
Çocuklarda kekemelik tedavisi
Kekeleyen gençler ve yetişkinler için mevcut terapilerin çoğu, konuştuklarında kekemeliği en aza indirmenin yollarını öğrenmelerine yardımcı olmaya odaklanır. Örneğin daha yavaş konuşarak, nefeslerini düzenleyerek veya yavaş yavaş tek heceli yanıtlardan daha uzun kelimelere ve daha karmaşık cümlelere geçerek. Bu terapilerin çoğu, kekeleyen bir kişinin belirli konuşma durumlarında hissedebileceği endişeyi gidermeye de yardımcı olur. Alınan tedavi sonucunda çocuklarda kekemelik tam anlamıyla yok edilemese bile büyük oranda düzelebilir.
