Çocuklarda zatürre, virüs, mantar, bakteri ve parazitlerin neden olabileceği bir akciğer enfeksiyonudur. Zatürre, viral veya bakteriyel hastalık önce ortaya çıktığı için gelişen ikincil bir hastalıktır. Çocuklarda Zatürre vakalarının çoğu genellikle bir virüsün vücuda girmesinden kaynaklanır, ayrıca zatürree soğuk algınlığı sonrasında da ortaya çıkabilir. Belirtileri soğuk algınlığı veya boğaz ağrısından 2 veya 3 gün sonra başlar.
Kuluçka süresi olarak adlandırılan zatürreye maruz kalma ile hasta hissetme arasındaki süre, enfeksiyona neden olan virüs veya bakteri türüne bağlı olarak değişir. Örneğin, bir çocuk respiratuar sinsityal virüsün (RSV) neden olduğu bir soğuk algınlığından zatürre geliştirirse, semptomların ortaya çıkması 4 ila 6 gün sürer. Grip virüsü için semptomlar 18 ila 72 saat sonra başlar.
Bakteriyel enfeksiyonların neden olduğu zatürre, uygun antibiyotiklerle 1 ila 2 hafta içinde bitebilir. Genel olarak, antibiyotiklere başladıktan yaklaşık bir hafta sonra semptomlar düzelir. Viral enfeksiyonları tedavi etmek için ilaç olmadığından, viral zatürre belirtileri daha uzun sürebilir.
Çocuğunuzda zatürrenin herhangi bir belirti ve semptomu varsa hemen doktorunuzu arayın. Özellikle aşağıdaki durumlarda dikkatli olunması gerekir:
- Nefes almakta güçlük çekiyor veya anormal derecede hızlı nefes alıyorsa
- Tırnak ve dudakta mavimsi veya gri bir renk görülürse
- 6 aylıktan küçük bebeklerde 39ºC üzerinde ateş varsa
Çocuklarda zatürre sebepleri nelerdir?
Çocuklarda zatürre vakalarının çoğu, grip ve adenovirüs, soğuk algınlığı, rinovirüs, solunum sinsitiyal virüsü ve parainfluenza virüsü gibi diğer solunum yolu enfeksiyonlarına sebep olan virüslerden kaynaklanır.
Çocuklarda zatürreye sebep olan virüsler ve bakteriler bulaşıcı özelliği taşır. Hapşırma, öksürme, paylaşılan bardak veya mutfak eşyaları, kullanılmış mendiller ve hatta kapı kolları ve musluklar gibi kontamine yüzeylerle temas yoluyla yayılır. Bununla birlikte, zatürre olan birinden enfekte olan bir kişinin kendisinde mutlaka zatürre olması gerekmez.
Kimler zatürre riski taşır?
Tüm insanlar zatürre rahatsızlığına yakalanabilir, ancak bazı çocuklar diğerlerinden daha yüksek risk altındadır. Zatürree olma olasılığı daha yüksek olan çocuklar şunlardır:
- Kalp veya akciğer rahatsızlıkları gibi kronik hastalıkları olan çocuklar
- Astımlı çocuklar
- Erken doğan bebekler
- Bağışıklık sistemi zayıflamış çocuklar
Çocuklarda zatürre belirtileri nelerdir?
Belirtiler çocuğun yaşına ve zatürreye bağlı olarak değişir, ancak yaygın olanlar şunlardır:
- Öksürük
- Ateş
- Hızlı nefes alma (bazı durumlarda tek belirti budur)
- Homurdanma veya hırıltılı seslerle nefes almak
- Kaburga kaslarının içeri çekilmesine neden olan yorucu solunum (göğüs kafesinin altındaki veya kaburgalar arasındaki kaslar her nefeste içe doğru emilir)
- Göğüs ağrısı
- Karın ağrısı
- Kusma
- Azalan aktivite
- Daha büyük çocuklarda iştah kaybı veya bebeklerde yetersiz beslenme, dehidrasyona neden olabilir
- İlerlemiş durumlarda dudakların ve tırnakların mavimsi veya gri rengi olması
Karına yakın akciğerlerin alt kısmında, zatürre olan bir kişide ateş ve karın ağrısı veya kusma olabilir, ancak solunum problemleri çok az veya hiç olmayabilir.
Bakteriyel zatürresi olan çocuklar genellikle çabuk hastalanırlar ve çok çabuk yüksek ateş ve hızlı nefes görülür.
Viral zatürre olan çocuklar, daha yavaş ortaya çıkan ve daha az şiddetli semptomlara sahip olabilir. Viral zatürrede hırıltı daha yaygındır.
Çocuklarda zatürre teşhisi nasıl yapılır?
Çocuğunuzun doktoru, zatürreyi teşhis etmek için göğüs röntgeni isteyebilir. Bazı zatürre türlerinin nedeni, hasta bir çocuğun öksürükten ürettiği mukustan alınan bakterilerin kültürlenmesiyle belirlenebilir. Bu, doktorların hangi tür tedavilerin en iyi sonucu vereceğini belirlemesine yardımcı olur. Bazı viral zatürreler, burun salgıları test edilerek teşhis edilebilir.
Çocuklarda zatürre nasıl tedavi edilir?
Çoğu durumda, bakteriyel zatürresi olan çocuklara oral antibiyotik verilir, dinlenmek ve iyileşmek için evde kalabilirler. Kullanılan antibiyotik türü, zatürree türüne bağlıdır. Bazı durumlarda, hane halkının diğer üyeleri hastalığı önlemek için ilaçla tedavi edilebilir.
Grip virüsüne bağlı zatürre, semptomların ilk 2 veya 3 günü içinde antiviral ilaçlarla tedavi edilebilir. Zatürreye neden olan diğer virüsler için ilaç yoktur. Bu durumlarda, vücut kendi kendine enfeksiyonun üstesinden gelene kadar çocuğunuzu su içmesi, ateşi kontrol etmek ve hırıltılı solunum veya oksijen ihtiyacını tedavi etmek gibi destekleyici önlemler kullanılır.
Doktorunuz antibiyotik verdiyse, ilacı belirtildiği kadar programa göre verin. Bu, çocuğunuzun daha hızlı iyileşmesine yardımcı olacak ve enfeksiyonun diğer hane halkı üyelerine yayılma olasılığını azaltacaktır. Hırıltılı solunum için, doktor bir nebülizör veya inhaler kullanmanızı tavsiye edebilir.
Çocuğunuzun öksürüğünü tedavi etmek için reçetesiz ilaç kullanmadan önce doktorunuza danışın çünkü öksürük baskılayıcılar akciğerlerin mukusu temizlemesini durdurur, bu da zatürrede yardımcı olmayabilir. Çocuğunuzun ateşini her sabah ve her akşam en az bir kez ölçün. Çocuğunuzun dudaklarını ve tırnaklarını kontrol ederek, ciğerlerinin yeterince oksijen almadığını gösteren mavimsi veya gri değil, pembe olduğundan emin olun.
Aşağıdaki durumlarda çocuklarda zatürre tedavisi için hastaneye kaldırılabilir:
- Ek oksijene ihtiyaçları varsa
- Kan dolaşımına yayılmış olabilecek akciğer enfeksiyonları varsa
- Bağışıklık sistemini etkileyen kronik hastalıkları varsa
- Ağızdan ilaç alamayıp kusuyorlarsa
