Topuk kanı testi, doktorların nadir ancak ciddi durumları tanımlamasına yardımcı olan basit bir kan testidir. Test, bebeğinizin doğumundan sonraki üç gün içinde, semptomlar belirgin olmadan önce yapılır. Topuk kanı özel bir kâğıda alınarak test edilir.
Yenidoğan taraması, 25’ten fazla nadir durumun belirtilerini tespit edebilir. Bu koşullar bebekler doğmadan önce belli olmayabilir. Yenidoğan taraması bebeğinizin kesinlikle belirli bir sorunu olup olmadığını söylemez. Bebeğinizin bir durum için yüksek risk altında olduğunu söyler.
Bebeğinizin doğumundan sonraki ilk 48-72 saat içinde yeni doğan taraması yapılacaktır. Yenidoğan taraması için ödeme yapmanız gerekmez.
Topuk kanı testi neden yapılır?
Yenidoğan taraması nadir durumların tespit edilmesine yardımcı olur. Bu koşullar erken tanımlanırsa, tedavi de erken başlayabilir. Çoğu durumda, erken tedavi, hayatı tehdit eden bu koşulların etkilerini önleyebilir veya azaltabilir.
Yenidoğan taraması (topuk kanı testi) 25 koşulu kapsamaktadır. En yaygın olanları şunlardır:
- konjenital hipotiroidizm (CH)
- kistik fibroz (CF)
- fenilketonüri (PKU) gibi amino asit bozuklukları
- organik asit bozuklukları
- yağ asidi metabolizması bozuklukları
- biyotinidaz eksikliği
- konjenital adrenal hiperplazi (CAH)
- galaktozemi
- hemoglobinopatiler
Yenidoğan taramasının kapsamadığı bazı durumlar ve bozukluklar vardır. Ailenizde herhangi bir bozukluk veya rahatsızlık olup olmadığını doktorunuza veya hemşirenize bildirin.
Yenidoğan taraması nasıl yapılır?
Yenidoğan taraması bebeğinizin doğumundan 48-72 saat sonra yapılır. Doktorunuz veya hemşire sizinle yeni doğan taraması hakkında bilgi verir ve testi yapmak için izninizi isteyecektir. Kabul ederseniz, bir form veya yeni bir yenidoğan tarama kartı imzalamanız istenir.
Yenidoğan taramasına rıza göstermezseniz, tarama reddi formunu imzalamanız istenir. Bebeğiniz bir aşamada hastalanırsa, çocuğunuza ve aile hekiminize bebeğinizin yeni doğan taraması yapılmadığını söylemek önemlidir. Bu durum doktorunuza bebeğinizin neden rahatsız olduğunu anlamasına yardımcı olabilir.
Ayrıca bebeğinizin tarama testinden elde edilen kanın gelecekte serebral palsi ve bazı kanser türleri gibi çocukluk hastalıkları ile ilgili araştırmalar için kullanıp kullanamayacağı sorulabilir.
Bebeğin kan örneği alınması
Hemşire bebeğinizin topuklarına iğne batırır ve özel filtre kağıdına birkaç
damla kan toplar. Filtre kâğıdı kurutulur, daha sonra bebeğinizin kanının
farklı durumlar için test edildiği bir laboratuvara gönderilir. Topuk kanı testi
tarihi bebeğinizin sağlığı ve gelişimi için kayıt defterine kaydedilmelidir.
Topuk kanı test sonuçları
Sonuçlar genellikle testten yaklaşık iki hafta sonra, hemşirenize veya bebeğinizin doğduğu merkeze gönderilir. Hemen hemen tüm bebeklerin normal sonuçları vardır. Genellikle bebeğinizin test sonuçları hakkında yalnızca bir sorun olduğunda bilgilendirilirsiniz.
1000 bebekten yaklaşık 1’inde anormal sonuç vardır. Bebeğinizin sonuçları normal değilse, derhal sizinle iletişime geçilecektir. Bebeğinizin durumunu teşhis etmek ve daha fazla test için bir uzmana yönlendirileceksiniz.
Bebeğinizi ikinci test için gecikmeden götürmek önemlidir. Bebeğinizin durumu ne kadar erken teşhis edilirse, tedaviye o kadar erken başlanabilir.
Yenidoğan taramasının tekrarlanması gerekirse:
Bazı bebeklerin yenidoğan tarama testlerinin tekrarlanması gerekir. Bu, bebeğinizde gerçekleşirse, bebeğinizin anormal bir sonuç aldığı anlamına gelmez.
Yenidoğan taramasının aşağıdaki durumlarda sıklıkla tekrarlanması gerekir:
- tarama testini yapmak için yeterli kan yoksa
- yenidoğanın ilk tarama testi net bir sonuç vermediyse
- bebek erken doğdu ve donör kan nakli yapıldıysa
- bebek erken doğmuş ve düzenli anne sütü veya mama ile beslenmeye başlamadan önce intravenöz olarak beslenmişse
Bebeğinizin tekrar test edilmesi gerekirse hastaneniz veya hemşireniz sizinle temasa geçecektir. Bebeğinizin tekrar testi istenirse, bunu mümkün olan en kısa zamanda yapmanız önemlidir.
Topuk kanı testleri ve sonuçları hakkında herhangi bir sorunuz varsa doğum uzmanınız veya çocuk doktorunuzla konuşun.
