Ebeveynler olarak hepimiz çocukların paylaşmasını, cömert olmasını, adil olmasını ve güzelce oynamasını isteriz. Ancak, paylaşmak zor olabilir. Gelişimsel olarak, özellikle bir şeyden vazgeçmeleri istendiğinde, çocukların diğer insanların isteklerini ve duygularını dikkate alması genellikle zordur. Ancak bu, çocuklara paylaşmayı öğretmenin imkansız olduğu anlamına gelmez. Aslında, paylaşma sürecinde çocuklara rehberlik etmek onların daha güçlü beceriler geliştirmelerine yardımcı olur. Çocuklar paylaşmayı öğrenmek için isteksiz olabilirler. Ancak bu beceri, başarmaları gereken bir zorunluluktur. Çocuklukların hayatı boyunca ihtiyaç duyacakları ve yetişkinliğe de taşıyacakları önemli bir beceridir.
Çocuğunuzun paylaşmasına yardımcı olmak için ne yapabilirsiniz?
- Paylaşmayı eğlenceli hale getirin
Çocuğunuza, ortak bir hedef için birlikte çalıştıkları işbirlikçi oyunları öğretin. Örneğin, sırayla parçalar ekleyerek bulmacaları birlikte yapın. Bitkileri sulayın, yerleri süpürün veya alışverişi onunla birlikte açın. Son olarak, ona ara sıra arkadaşlarıyla paylaşması için, bir atıştırmalık ya da oyun çıkartmaları gibi şeyler verin.
- Cimriliği cezalandırmayın
Çocuğunuza bencil olduğunu söylerseniz, paylaşmadığı zaman onu disiplin altına alırsanız veya değerli bir eşyasını teslim etmeye zorlarsanız, cömertliği değil, kızgınlığı beslersiniz. Paylaşımı teşvik etmek için, uyarmak yerine olumlu pekiştirme kullanın. Çocuğunuzun belirli eşyaları tutmasının bir sakıncası olmadığını da unutmayın. Olgunlaştıkça, kendisi için giderek daha önemli hale gelen arkadaşlarıyla paylaşmanın bir şeyleri kendine saklamaktan daha eğlenceli olduğunu öğrenecektir.
- Konuşmayı deneyin
Çocuklar oyuncaklar üzerinde kavga ettiklerinde, gerçekte neler olup bittiğini anlamalarına yardımcı olun. Bir arkadaşını bir şeyi için engelliyorsa, çocuğunuza oyun arkadaşının nasıl hissettiğini açıklayın. Okul öncesi çocuğunuzun da kendi duygularını kelimelere dökmesine yardımcı olun. Özellikle cömert olmadığında, ona neyin yanlış olduğunu sorun.
- Çocuğunuza problem çözmeyi öğretin
Çocuğunuz, arkadaşının istediği bir oyuncak kamyona sahipse, muhtemelen “O ya da ben” diye düşünüyor olabilir. Kamyonu paylaşma kavramı aklına bile gelmemiş olabilir. Çocuğunuzu kamyonla sırayla oynamaya teşvik edin (her çocuğun süresini belirlemek için bir zamanlayıcı ayarlamak işe yarayabilir), paylaşmanın vermekle aynı şey olmadığına dair güvence verin ve oyuncaklarını arkadaşlarıyla paylaşırsa, onlara dikkat edin.
- Önceden tedbir alın
Oyun zamanından önce çocuğunuza paylaşmak istemediği bir şey olup olmadığını sorun ve bu özel oyuncakları saklayabileceği iyi bir yer bulmasına yardımcı olun. Daha sonra, kendisi ve arkadaşının birlikte oynaması için eğlenceli olacak bazı şeyler düşünmesini isteyin, örneğin oyuncak telsizler, resim, el işi malzemeleri, legolar ve spor malzemeleri gibi. Bu durum arkadaşı geldiğinde onu paylaşım çerçevesine sokacaktır. Arkadaşından da bir veya iki oyuncağı getirmesini isteyin, çünkü çocuğunuz paylaşan tek kişi o olmadığı için daha cömert olabilir.
- Çocuğunuzun eşyalarına değer verin
Okul öncesi çağındaki çocuğunuz kıyafetlerinin, kitaplarının ve oyuncaklarının elle tutulduğunu hissederse, bir anlığına bile onlardan vazgeçmesi olası değildir. Bu yüzden renkli kalemlerini ödünç almadan önce izin isteyin ve ona hayır deme seçeneğini verin. Kardeşlerin, arkadaşların ve bebek bakıcılarının da eşyalarına saygı duymalarına, kullanıp kullanamayacaklarını sormalarına dikkat edin.
- Örnek olarak liderlik edin
Üç ya da dört yaşındaki çocuğunuzun cömertliği öğrenmesinin en iyi yolu ona örnek olmaktır. Dondurmanızı onunla paylaşın. Ona bir süper kahramanın pelerini giydirmek için atkınızı sunun ve yeni şapkasını deneyip deneyemeyeceğinizi sorun. Ne yaptığınızı anlatmak için paylaşma kelimesini kullanın ve ona maddi olmayanların (duygular, fikirler gibi) da paylaşılabileceğini öğretmeyi unutmayın.
Paylaşmak söz konusu olduğunda iki faktör olduğunu unutmayın. Çocuklarımızın sosyal becerilerini geliştirmelerine ve aynı zamanda bağımsızlıklarını geliştirmelerine destek olmaya çalışın. Çocuklar paylaşmayı nasıl öğrenir? sorusunun en önemli cevabı ise “kendi başlarına” olacaktır.
