Çocukluk çağı kanseri nadir olmakla birlikte, lösemi en yaygın şeklidir. Löseminin nedeni bilinmemektedir, ancak bulaşıcı olmadığını bilinir. Kalıtsal olduğu düşünülmez. Bazı araştırmalar, çevredeki şeylerin bu tür kanserin gelişmesinde rol oynayabileceğini öne sürüyor.
Lösemi, kemik iliği kanseridir. Kemik iliği, vücudun birçok kemiğinin içinde bulunan dokudur. Kemik iliği kanın yapıldığı yerdir. Lösemide, kemik iliğinde blast veya “lösemik hücreler” adı verilen olgunlaşmamış hücrelerin aşırı büyümesi söz konusudur. Bu kadar çok blast üretildiğinde, kemik iliği boşlukları kalabalıklaşır. Bu kalabalıklaşma normal kan hücrelerinin üretilmesini engeller.
Hastalık süreci nedeniyle, kanda daha az normal kan hücresi ve daha fazla lösemik hücre dolaşır.
Çocukluk çağı lösemisinin iki ana türü vardır:
- Akut lenfositik lösemi (ALL) – bu tip çocuklarda tüm löseminin yüzde 80’ini oluşturur.
- Akut miyeloid lösemi (AML) – bu tür yüzde 20’dir.
Lösemi belirtileri nelerdir?
- Normal kan hücrelerinde azalma, lösemi semptomlarına neden olur.
- Kırmızı kan hücreleri sayısı düşük olduğunda, çocuk anemiktir, solgun, halsiz ve kolayca yorulabilir.
- Beyaz hücrelerin sayısı düşükse olduğunda ise çocuğun enfeksiyon kapma olasılığı daha yüksektir ve ateşi olabilir.
- Trombositlerin sayısı az ise burun kanaması ve morluk artışı gibi kanama sorunları olabilir.
- Çocukta ayrıca kemik ağrısı ve eklem ağrısı olabilir.
- Boyun, kasık veya başka yerlerde şişmiş lenf düğümleri (şişmiş bezler) görülür.
- İştahsızlık ve kilo kaybı olabilir.
- Dalak, karın genişleyebilir ve dokunmaya duyarlıdır.
Bazen lösemi yayılabilir veya metastaz yapabilir. Beyne yayılırsa, semptomlar baş ağrısı, nöbetler, denge problemleri veya görme problemlerini içerebilir. Göğüsteki lenf düğümlerine yayılırsa, semptomlar arasında solunum problemleri ve göğüs ağrısı olabilir.
Lösemi teşhisi nasıl yapılır?
- Lösemi teşhisi, kemik iliği aspirasyonu ve muhtemelen kemik iliği biyopsisinden sonra konulur. Kemik iliği dokusu bir patolog tarafından mikroskop altında incelenir. Bu yöntemin sonuçları, doktora çocuğun ne tür bir lösemiye sahip olduğunu gösterecektir.
- İnceleme için az miktarda (1/2 ila 1 çay kaşığı) omurilik sıvısının alındığı bir lomber ponksiyon testi (LP) veya spinal da yapılır. Bu test löseminin merkezi sinir sistemini içerip içermediğini gösterir.
Tedavi
- Akut löseminin tedavisi, kemoterapi ve muhtemelen radyasyon tedavisinin kullanılmasını içerir. Hem radyasyon hem de kemoterapi,
normal kan hücrelerini dışarıda bırakan lösemi hücrelerini yok eder . Birçok tedavi ayakta yapılır. - Akut lösemiler tedavi edilmezse, haftalar veya aylar içinde hepsi ölümcül olur.
- Kemik iliği nakli de olası bir tedavi olarak düşünülebilir. Çocuğunuz için kemik iliği nakli bir olasılıksa, doktorlarınız ve hemşireleriniz size daha fazla bilgi verecektir.
- Bazen çocuğunuza lösemi tedavisi sırasında kan transfüzyonu yapılır.
- Tedavi genellikle kızlarda 2 yıl, erkeklerde 3 yıl sürer.
Çocuğunuzun tedavisini pek çok şekilde yönetmesine yardımcı olabilirsiniz. Örneğin:
- Çocuğunuz yemek yemekte sorun yaşayabilir. Bir diyetisyen yardımcı olabilir.
- Çocuğunuz çok yorgun olabilir. Dinlenme ve aktiviteyi dengelemesi gerekecektir. Çocuğunuzu biraz egzersiz yapmaya teşvik edin. Bu genel sağlık için de iyidir. Ve yorgunluğu azaltmaya yardımcı olabilir.
- Çocuğunuz için duygusal destek alın. Bir danışman bulun veya çocuk destek grubu yardımcı olabilir.
- Çocuğunuzun tüm lösemi takip randevularına katıldığını bizzat kontrol edin.
