Çocuklar ve ergenler arasında obezite ve buna bağlı komplikasyonlar, dünya çapında en önemli beslenme sorunlarından biri olarak kabul edilmektedir. Avrupa’da çocukluk çağı obezitesi 1970’lerde olduğundan şu an 10 kat daha yaygındır. Günümüzde, giderek daha fazla çocuğa diyabet, hipertansiyon ve obezite ve morbid obezite ile ilişkili diğer hastalıklar teşhis edilmektedir. Bir çocuk için, vücut kitle indeksi yaşa göre yüzdelik dilimi yüzde 95’ten fazlaysa “obezite” olarak tanımlanır. Yaşa göre vücut kitle indeksi yüzde 85’in üzerinde ve yüzde 95’in altındaysa, çocuk “fazla kilolu” olarak tanımlanır.
Obezite nedir?
Obezite, kalori alımı düşük enerji harcaması olan bir vücudun kalori ihtiyacını aştığında ortaya çıkan, aşırı yağ dokusuna bağlı olarak vücut ağırlığındaki artışla karakterize, kronik bir beslenme durumu bozukluğudur. Son yıllarda dünya çapında obez ve fazla kilolu çocukların sayısında dramatik bir artışa tanık olduğumuz için obezite şu anda önemli bir halk sağlığı sorunudur. Çocukların obezite riski yaş ve cinsiyet gruplarına, etnik / ırk gruplarına, sosyoekonomik duruma, coğrafi ve kırsal / kentsel bölgelere göre değişir. Obezite etiyolojisi karmaşıktır ve genetik, çevresel, psiko-sosyo-kültürel, nöroendokrin ve metabolik faktörlere bağlıdır. Pediatrik obezite komplikasyonları çocukluk ve ergenlik döneminde ortaya çıkmakta ve yetişkinlikte morbidite ve mortalite riskini artırmaktadır.
Her 5 çocuktan 1’i ilkokula başladıklarında fazla kilolu veya obezdir, ortaokula başladıklarında 3’te 1’e yükselir. 2020 yılı ve sonrasında tüm çocukların yarısının fazla kilolu veya obez olacağı tahmin edilmektedir. Obez çocukların yetişkinlikte de obez olma olasılığı çok daha yüksektir, bu da önemli sağlık risklerinin yanı sıra düşük benlik saygısı ve vücut imajına neden olur.
Çocukluk çağı obezitesinin nedenleri
Çocukluk çağı obezitesi nedenleri yaygın olmasına rağmen, bu probleme en büyük etki yapan bazı faktörler şunlardır:
- Kalıtım ve Aile
- Beslenme seçenekleri
- Sosyo-ekonomik durum
- Fiziksel aktivite eksikliği
- Çevre
Günümüzde yaşanılan çevre, çocukların alışkanlıklarının ve algılarının şekillenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Sağlıksız yiyecekleri ve yeme alışkanlıklarını teşvik eden televizyon reklamlarının yaygınlığı büyük bir katkı sağlıyor. Ayrıca çocuklar, fiziksel aktivitenin önemini azaltan çevresel etkilerle çevrilidir.
Bugün yemeğe harcanan bütçenin yaklaşık yüzde 30 ila 40’ının restoranlarda, kafeteryalarda, spor etkinliklerinde vb. ev dışındaki yiyeceklere harcandığı tahmin edilmektedir. Ayrıca, porsiyon büyüklükleri arttıkça insanlar dışarıda yemek yediklerinde evde yediklerinden daha fazla miktarda yiyecek (kalori) yeme eğilimindedir.
Gazoz ve meyve suyu gibi içecekler de çocukluk çağı obezite salgınına büyük ölçüde katkıda bulunur. Çocukların kola tüketimi son 20 yılda yüzde 300 arttı. Kutulu içecekler, meyve suları, gazlı içecekler ve sporcu içecekleri bir başka önemli problemdir. Bu içecekler önemli miktarda kalori içerir ve şu anda aşırı kilolu çocukların yüzde 20’sinin içeceklerden aşırı kalori alımı nedeniyle fazla kilolu olduğu tahmin edilmektedir.
Çocukluk çağı obezitesi tedavisi
Çocuklarda ve ergenlerde obezitenin tedavisi yetişkinlerdeki tedaviden farklıdır. Ailenin bir çocuğun kilo kontrol programına dahil edilmesi, tedavinin temel unsurlarından biridir. Bir destek sistemi olarak aile, kilo yönetimi hedeflerinin karşılanmasını sağlamanın ayrılmaz bir parçasıdır.
Çocukluk çağı obezitesini tedavi etme seçenekleri hakkında doktorunuzla konuşmak önemlidir. Çocuklarda ve ergenlerde çeşitli obezite tedavileri şunlardır:
- Diyet tedavisi
- Fiziksel aktivite
- Davranış Değişikliği
- Ameliyat
5-12 yaş arası çocukluk çağı obezitesi giderek artıyor. Ne yazık ki, bu çağda, yukarıda bahsedilen diğer birçok engelin yanı sıra, çocuklarda günlük teknoloji kullanımındaki artan popülerlik, hareketsiz bir yaşam tarzını doğuruyor. Çocukluk çağı obezitesi hakkında bilgi edinmek, anlamak ve çocukları daha aktif olmaya nasıl teşvik edeceğinizi öğrenmek oldukça önemlidir.
