Hamilelik döneminde oluşan ruhsal değişimler kadın, hamile kaldığı andan itibaren yavaş bir şekilde kendisini göstermeye başlar. Hamilelik, fiziksel, ruhsal ve sosyal duygu olarak her kadının yaşayabileceği olağanüstü bir olaydır. Kadın vücudu anne olmak için bazı özel işlevler ile donatılmıştır. Anne vücudu ve psikolojisi bir bebeğin beslenmesi, büyütülmesi, onun sağlıklı bir şekilde dünyaya getirilmesi ve doğum sürecinden sonra ki yaşamında devamlı olarak bebeğin yanında yer alması şeklinde her şeyehazırdır. Anne bedeninde meydana gelen psikolojik, biyolojik ve fiziksel değişimlerin ortaya çıkmasında hormonlar etkilidir.
Hamilelik döneminde hamileliği doğrudan etkileyen en önemli faktör strestir. Stresten dolayı anne adayı hamileliği boyunca bir takım olumsuz durumlar ile karşı karşıya gelebilir. Hâlbuki hamilelik dönemi kadınların yaşayabileceği en önemli ve özel bir dönemdir. Bundan dolayıdır ki bu dönemi keyifli geçirmek için elindeki bütün olanakları kullanmalıdır. Burada bilinmesi gereken en önemli konu, hamilelik döneminde oluşan ruhsal değişimlerin sadece bu döneme ait olduğu ve doğumdan sonra bu tür kaygı ve olumsuz duyguların tamamen ortadan kalkacağıdır. Hamilelik dönemini etkileyen 3 ana etken öğe bulunmaktadır:
Hormonsal Değişimler
Gebelik süresi boyunca kadında oluşan değişimlerin en büyük sebebi hormonsaldeğişimler olarak bilinmektedir. Hormonlar vücutta meydana gelen bütün değişimlerin yanında hamilelik döneminde oluşan ruhsal değişimlerin de baş aktörleridir. Buhormonlar sağlıklı bir hamilelik döneminin ortaya çıkmasında oldukça büyük bir etkiye sahiptirler. En önemli hormonları söyle açıklayabiliriz.
HCG Hormonu
Hamile kalındığını bildiren hormon olan HCGhormonu, kanda ve idrar testinde tespit edildiği zaman bu hamileliğin başladığını göstermektedir. Hormonun alfa ve beta diye iki tane alt ünitesi bulunmaktadır. Hamilelik testlerinde ölçümü yapılan esas ünite beta ünitesi olmaktadır. Bundan dolayı yapılan bu testlere “ Beta ( β ) – HCG Testi “ denilmektedir. Hormonun kanda ortaya çıkması yaklaşık olarak yumurtlamadan on gün sonra olmaktadır. Hamilelik kesinleştikten sonra HCG hormonunun değeri gittikçe yükselmeye başlıyor ve hamilelik 10.ncu haftasına geldiği zaman en yüksek değerine ulaşıyor. Hamilelik döneminde ilk üç ayda görülen mide bulantılarının sorumlu hormonu olarak gösterilen HCG hormonu üç aydan sonra salgılanmasının azalması sonucu bulantılar seyrekleşir.
Östrojen hormonu
Anne adayının bebeğini rahimde taşımaya ve onu emzirmeğe hazır duruma gelmesinde en önemli rolü östrojen hormonu üstlenir. Bunun yanında embriyonun rahim duvarına sağlam bir şekilde tutunması bu hormon sayesinde olmaktadır. Hamileliğinilk üç ayından sonra östrojen hormonu seviyesi normalden 30 / 50 kat daha fazla olmaktadır. Böyle bir durum da rahimde ki kaslar ve göğüslerde bulunan süt kanallarının büyümesi ve rahime yeterli miktarda kan akışının sağlanması gerçekleşmektedir. Hamileliğin sonlarına doğru eklemlerin yumuşaması ve pelvisin gevşek bir durum alması vücudun yavaş yavaş doğuma hazırlandığının göstergesidir. Bu durum östrojen hormonu sayesinde olmaktadır. Hamilelik döneminde ciltte meydana gelen renk değişimlerinin ve artan kan basıncının sebebi de bu hormondur. Akşamları dinlenme anlarında hamile bayanlarda ortaya çıkan sırt ağrıların sebebi de östrojen hormonudur.
Progesteron Hormonu
Progesteron hormonu yumurtlamadan sonra en yüksek seviyesine ulaşır. Döllenen yumurtanın rahim içinde sağlıklı bir şekilde gelişmesi bu hormon sayesinde olmaktadır. Rahim içi dokusunun yerinde durması için bu görevi östrojen hormonu ile beraber yapar. Hamilelik gerçekleşene kadar bu hormon devamlı faaliyettedir. Kasların rahatlamasına yardımcı olur. Kaslar rahatlayınca sindirim sistemi yavaş çalışmaya başladığından kabızlık sorunları ortaya çıkar. Böbreklerin olduklarından fazla büyümesine sebebiyet verdiğinden sık idrara çıkma görülür. Dolaşımın yavaşlaması sonucu ayaklarda varisler ortaya çıkar.
Oksitosin Hormonu
Doğumun olması bu hormon sayesindedir. Ayrıca doğum gerçekleştikten sonra göğüslerden süt gelmesini sağlayan hormondur. Bebek her meme emdiğinde bu hormon salgılanır.
Relaksin Hormonu
Hamilelik başladığı zaman yeni kan damarlarının oluşmasında rol almaktadır. Doğumda bebeğin pelvisten daha kolay bir şekilde çıkmasını sağlayan vücut değişimlerinde rol alır.
Fiziksel Değişimler
Anne adayları için en önemli konudur. Vücudunda sarkma olacağını düşünmesi, doğum sonrası kiloların nasıl verileceği ve eşinin bu tür olumsuz durumlardan dolayı kendisinden uzaklaşacağı düşüncesi sıklıkla rastlanılan durumlardır.
Psikolojik Değişimler
Hamilelik döneminde oluşan ruhsal değişimler en çok kendisini psikolojik olarak göstermektedir. Anne adayının hamilelik döneminde yaşadığı tüm sorunlar kendisi gibi çevresini de olumsuz olarak etkilemektedir. Hamilelikte değişim esas olarak anne adayının psikolojisinde ortaya çıkmaktadır. Bu dönemde aklına birçok olumsuz düşünce gelmekte ve bu düşüncelerde anne adayını psikolojik olarak olumsuz etkilemektedir.
